نوید شاهد | فرهنگ ایثار و شهادت

بشر از دیر باز تاکنون برای زندگی راحت تر و پیشبرد اهدافش بنابر مقتضیات زمانی و مکانی، مؤلفه هایی را برای خود پیش بینی و رعایت کرده است که یکی از نتایج آن هموار شدن راه زندگی در شئون مختلف است.

رضایت از زندگی یکی از اهداف برتر زندگی است و احساس غم و ناخرسندی اغلب مانعی در راه انجام دادن وظایف فرد محسوب می‌شود.

«شهيد حسن رضايت وند» مهر سال 1355 به دنیا آمد. «از همان دوران کودکی عشق به ائمه اطهار خصوصاً حضرت اباعبدالله الحسین را در قلب خود داشت و...» متن کامل زندگی این شهید بزرگوار را در نوید شاهد بخوانید.

با توجه به سهم عمده رضايت از زندگي و شادكامي در سلامت روان به ويژه در بازماندگان شهدا و ايثارگران، هدف پژوهش حاضر بررسي ارتباط ميزان رضايت از زندگي و شادكامي در دانشجويان فرزند جانباز مي باشد. بدين منظور، 180 نفر (115 دختر و 65 پسر) از دانشجويان فرزند جانباز در دانشگاه شيراز با ميانگين سني 36/21 سال انتخاب شدند.

هدف اين مقاله تعيين سلسله مراتب نيازهيا نخبگان شاهد و ايثارگر و ميزان رضايت از بنياد شهيد و امور ايثارگران است. از نظر فن هرمان نياز عبارت از احساس يك كمبود، همراه با كوشش در جهت برطرف كردن آن است. و از نظر مازلو، نيازها در يك سلسله مراتبي ارضا مي شوند و تا زماني كه نياز رده پايين ارضا نشود، نياز رده بالاي بعدي فعال نمي شود. و ترتيب آنها از پايين به بالا عبارتند از: نيازهاي فيزيولوژيكي، ايمني واطمينان، محبت و تعلق اجتماعي، احترام و نياز به خودشكوفايي. نيازهاي فيزيولوژيكي شامل نيازهاي اساسي و نياز به ايمني و اطمينان شامل احساس امنيت در محيط و مطمئن از تهديدات است. نياز به محبت و تعلق نيز شامل نيازهاي مرتبط با انواع ارتباط و تعلقات اجتماعي است. همچنين نياز به احترام شامل رشد احترام به خود و بدست آوردن تحسين ديگران و نياز به خودشكوفايي نيز شامل خود تكميلي و رشد استعدادهاي فردي مي شود. همچنين رضايت از بنياد احساسات و نگرش هاي مثبت افراد نسبت به آن را در بر مي گيرد. جمعيت مورد مطالعه افراد داراي مدارك ليسانس و بالاتر است كه به صورت تمام شماري از طريق پرسشنامه پستي مورد بررسي قرار گرفته اند. در تجزيه و تحليل داده ها از جداول فراواني همراه با آماره هاي توصيفي ميانگين، ميانه، چولگي و كشيدگي استفاده شده است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه سلسله مراتب نيازهاي نخبگان از پايين به بالا به ترتيب عبارتند از: نياز به تعلق اجتماعي، نياز به خودشكوفايي، نياز به احترام، نياز به ايمني و نيازهاي مادي. همچنين ميزان رضايت از وضعيت خود، رضايت از بنياد و واكنش به شرايط جنگي در حد متوسط است.

اين پژوهش با هدف ارزيابي ميزان رضايت از وضعيت موجود پرداخت حقوق وراث شهداء توسط سازمان شهيد و امور ايثارگران و مقايسه آن با شيوه پرداخت توسط سازمان ها و ارگان هاي اعزام كننده انجام گرفت. روش پژوهش از نوع پيمايشي بود. براي جمع آوري اطلاعات از دو پرسشنامه ميزان رضايت از شيوه كنوني و شيوه پرداخت از طريق سازمان ها و ارگان ها استفاده شد. هر كدام از اين پرسشنامه ها از چهار مقياس فرعي (رضايت از خدمات مربوط به حقوق، رضايت از خدمات رفاهي، فرهنگي و درماني، رضايت از خدمات اداري و رضايت از خدمات ارزشي بنياد) تشكيل يافته بودند. نمونه تحقيق مشتمل بر 1728 نفر از همسران شهداء در 6 استان كشور بودند. يافته هاي پژوهش نشان مي دهند كه همسران شهداء از تمام خدمات ارائه شده در شيوه پرداخت توسط ادارات و نهادهاي دولتي(پيشنهادي) در مقايسه با شيوه جاري رضايت بيشتري دارند..

با نظر به اين كه خانواده هاي شهدا و به ويژه همسران و فرزندان شاهد از سرمايه هاي ارزش مند دفاع مقدس مي باشند از اين رو اين مقاله، شناسايي، و توصيف مسايل و مشكلات اجتماعي همسران شهيد شهر نيشابور را كانون توجه خويش قرار داده است. ازاين رو سؤالات اصلي ما در اين پژوهش عبارت است از اين كه: جايگاه اجتماعي همسران شهيد در شهر نيشابور چگونه است؟ و ما در چنين موقعيتي، در قبال اين گروه چه وظايفي بر عهده داريم؟ به منظور بررسي سؤالات اخير، پژوهشي توصيفي پيمايشي انجام شده است. كه جامعه ي آماري در اين پژوهش همسران شهيد شهرستان نيشابور مي باشد و نمونه ي آماري تعداد 2. نفر از همسران شهدا است كه به شيوه ي نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب شده است. ابزار جمع آوري يافته هاي پژوهش، مصاحبه با سؤالات از قبل تعيين شده بوده است. برخي از نتايج بدست آمده عبارتند از اين كه، بالغ بر 6.% از همسران شهدا از زندگي خود كاملا راضي نيستند، بيش از 7.% از افراد نمونه به گونه اي از بيماري هاي حسماني و رواني آزرده هستند، بيش از 8.% از همسران رضايت شان از بنياد شهيد در حد متوسط تا خيلي كم مي باشد، بيش از 7.% افراد نمونه از اقدامات واحد مدد كاري و مشاوره ي بنياد شهيد شهر نيشابور در حل مشكلات شان، رضايت كامل نداشتند. بيشترين مشكلات همسران شهدا مشكلات اجتماعي است كه بر اساس يافته هاي بدست آمده از مصاحبه ها، جايگاه نا مطلوب همسران شهدا در بين افراد جامعه و نگاه هاي ناروا و برخورد هاي ناشايست آنان از جمله مشكلات اجتماعي اين قشر بيان شده است. و به طور كلي مردم جامعه ما با بيش از 7.% از افراد نمونه برخورد مناسبي ندارند. نكته ي مهمي كه برآيند اين پژوهش مي باشد، ظهور سؤالات نويني است. مثلا اين سؤال كه، چرا با وجود فعاليت هاي گسترده سازمان بنباد شهيد انقلاب اسلامي و صرف هزينه هاي بسيار وضعيت زندگي همسران شهدا اينچنين است؟ براستي علل اين وضعيت به چه موضوعاتي مربوط مي شود؟ آيا سياست ها و برنامه ريزي هاي مربوطه با واقعيت هاي موجود(شرايط واقعي زندگي همسران شهدا) تناسب منطقي ندارد؟ آيا كادر اجرايي در عملياتي كردن سياست ها و برنامه ريزي ها از درايت و كفايت لازم برخوردار نيستند؟ آيا علل اين مشكل به ضعف ارزيابي ها و نظارت دقيق بر فعاليت هاي در حال انجام اين سازمان در ارتباط با خانواده هاي شهدا مربوط مي شود؟ آيا واحدهاي مشاوره و مددكاري بنياد شهيد از برنامه هاي غني برخوردار نيستند؟ و... ؟

تحقيق حاضر با هدف توصيف ميزان رضايت مندي همسران شاهد از خدمات بنياد شهيد و ميزان فشار رواني(استرس) و نيز كشف رابطه ي بين آن ها انجام شده است. جامعه ي آماري تحقيق حاضر، 2275 نفر از همسران شاهد ساكن در استان مازندران در سال 1386 بوده است كه با استفاده از شيوه ي نمونه گيري دو مرحله اي(خوشه اي و طبقه بندي متناسب)، تعداد 318 نفر از آن ها از شهرستان هاي مختلف استان، به عنوان نمونه تحقيق انتخاب گرديدند. تحقيق با روش پيمايش، انجام شده و از پرسش نامه ي همراه با مصاحبه، براي گردآوري داده ها استفاده گرديد. مقياس سنجش استرس ويتون (Wheaton)براي اندازه گيري ميزان فشار رواني همسران شاهد مورد استفاده قرار گرفت و براي سنجش ميزان رضايت مندي همسران شاهد از خدمات بنياد شهيد، با گنجاندن 15سؤال راجع به ميزان خدمات دريافتي از بنياد شهيد در زمينه هاي معيشتي، بهداشتي، آموزشي، و زيارتي، از پاسخ گويان خواسته شد تا ميزان رضايت خود را از بابت دريافت اين خدمات مشخص نمايند. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه ميزان استرس 8/41 درصد از همسران شاهد در سطح متوسط و بالاتر بوده است. هم چنين 24 درصد از آن ها، رضايت اندكي از خدمات بنياد شهيد داشته اند، در حالي كه 2/15 در صد از همسران شاهد رضايت زياد خود را از بابت خدمات دريافتي از بنياد شهيد اظهار كرده بودند. بيش از 6. درصد پاسخ گويان نيز رضايت متوسطي از اين خدمات داشته اند. هم چنين، رابطه ي معكوس(r=- .. 246) و معناداري(p=.. ...) بين ميزان رضايت مندي همسران شاهد از خدمات بنياد شهيد و ميزان استرس مشاهده شده است كه نشان مي دهد؛ هر چقدر ميزان ميزان رضايت مندي همسران شاهد از خدمات بنياد شهيد كمتر باشد، ميزان استرس در بين آن ها نيز افزايش مي يابد. نتايج بدست آمده، لزوم ارايه خدمات با كيفيت تر مادي و غير مادي از سوي بنياد شهيد به همسران شاهد و نيز انجام مداخلات رواني- اجتماعي جهت كاهش ميزان فشارهاي رواني ناشي از زندگي روزمره را ضروري مي نمايد.

پژوهش حاضر، در صدد شناسايي عوامل مؤثر بر تقويت روحيه ي وجدان كاري كاركنان شاغل در سازمان بنياد شهيد و امور ايثارگران مي باشد. بدين منظور، از سه روي كرد روان شناختي، مديريتي و جامعه شناختي استفاده شده است. روش تحقيق، پيمايش بوده كه با استفاده از تكنيك پرسشنامه، اطلاعات مورد نياز از 1988 نفر از كاركنان واقع در واحدهاي تابعه ي منتخب سازمان بنياد شهيد و امور ايثارگران در سطح كشور به روش نمونه گيري خوشه اي جمع آوري شده است. جهت احتساب اعتبار شاخص ها از اعتبار سازه و جهت محاسبه ي روايي از آزمون آلفاي كرونباخ استفاده شده است. نتايج به دست آمده از تحليل رگرسيوني صورت گرفته نشان مي دهد كه متغيرهاي انگيزه ي شغلي، رضايت شغلي، درك عدالت سازماني، مشاركت سازماني، سبك مديريت مديران، تعامل اظهاري در محيط كار، احساس بيگانگي از كار و نوع نگرش به كار در بين كاركنان، رابطه معناداري با وجدان كاري داشته اند. در مجموع 76 درصد از واريانس تغييرات متغير وابسته (وجدان كاري كاركنان) تبيين شده است.

هدف پ‍‍ژوهش حاضر بررسي ميزان رضايت از زندگي و شادكامي دردانشجويان فرزند جانباز مي باشد. بدين منظور ، 180 نفر (115 دختر و 65 پسر) از دانشجويان دانشگاه شيراز با ميانگين سني 36/21 سال انتخاب شدند. گردآوري داده ها با استفاده از پرسشنامه شادكامي آكسفورد و مقياس رضايت از زندگي دينر انجام شد. براي تحليل داده ها از روش هاي آمار توصيفي و تحليل رگرسيون چندگانه استفاده گرديد. نتايج نشان داد، كه ميزان شدت آسيب ديدگي پدر، سطح تحصيلات والدين، جدايي والدين و سطح اقتصادي خانواده ، پيش بيني كننده ميزان رضايت از زندگي و شادكامي است . همچنين، دريافتِ تشخيص اختلال تنيدگي پس از ضربه در جانبازان، پيش بيني كننده نيرومندتري براي كاهش رضايت از زندگي و شادكامي در فرزندان آنان است. يافته هاي اين پژوهش با تحقيقات چندي كه اخيراً بر روي سربازان جنگي و خانواده هاي آنها در زمينة ارزيابي ميزان رضايت از زندگي و شادكامي ، كه از مولفه هاي بهزيستي به شمار مي روند، در كشورهاي مختلف صورت گرفته است ، همسو مي باشد .