نوید شاهد | فرهنگ ایثار و شهادت

مقاله ي حاضر پيرامون آسيب شناسي منزلت اجتماعي خانواده هاي شاهد و ايثارگر مي باشد. در اين مطالعه وجه آسيب شناسانه ي منزلت اجتماعي خانواده ها، در قالب رويكرد «دلهره ي منزلت» مورد تبيين و بررسي قرار گرفته است. هم چنين آثار و تبعات اين دلهره بر نگرش فرزندان ايثارگر نسبت به وضعيت گسترش فرهنگ ايثارگري و روحيه ي ايثارگري آن ها بررسي شده است. پژوهش حاضر به روش پيمايش انجام گرفته و جامعه ي آماري آن را كليه ي دانش آموزان و دانشجويان سراسر كشور تشكيل مي دهد، به نحوي كه حجم نمونه برآورد شده برابر با 4681 نفر مي باشد. در نهايت از طريق شيوه ي نمونه گيري «چند مرحله اي» چهار استان تهران، خراسان رضوي، لرستان و خوزستان مورد مطالعه قرار گرفته است. نتايج حاصل نشان از رابطه ي معناداري بين ميزان منزلت اجتماعي پاسخ گويان با نگرش به فرهنگ ايثارگري و روحيه ايثارگري پاسخ گويان دارد.

تاثير نقاشي ها ديواري را مي توان در ادوار گذشته و در طول تاريخ از حكاكي هاي روي ديوارها در عصر هجر توسط انسانها اوليه دنبال كرد. انسانها با نقش زدن بر ديوارهاي محل زندگي خود مقاصد فرهنگي ابتدايي را دنبال كردند و تا قرن نوزدهم اين نقش ها براي تهييج مردم و آگاهي بخشي تبديل به ابزاري قدرتمند شد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسي نقش پيش بيني كنندگي انگيزه هاي اعمال عبادي و انجام عبادت در روحيه ايثارگري نوجوانان «شاهد و ايثارگر» و «غيرشاهد و ايثارگر» مدارس شهر شيراز بود. بدين منظور نمونه اي مشتمل بر 228 دانش آموز دبيرستاني و پيش دانشگاهي ( 111 دانش آموز شاهد و ايثارگر و 117 دانش آموز غير شاهد) انتخاب شدند. ابزار اندازه گيري شامل دو پرسشنامه انگيزه هاي اعمال عبادي، و انجام اعمال عبادي (جوكار و حسين چاري، 1380)، و پرسشنامه محقق ساخته ي تمايل به ايثارگري بود كه شامل سه مولفه ي ايثار مال، ايثار جان، و ايثار اعضاي خانواده است. ميزان آلفاكرانباخ براي كليه ي مقياس ها و زيرمقياس ها در دامنه اي از 70/.تا 91/. محاسبه شد و به منظور برآورد روايي نيز از روايي محتوايي و تحليل عامل استفاده شد. يافته هاي حاصل از تحليل رگرسيون نشان داد كه انجام اعمال عبادي (نماز) مهمترين عامل پيش بيني كننده تمايل به ايثارگري است اما نمره ي كل انگيزه هاي اعمال عبادي نمي تواند پيش بيني كننده ي معني داري از رفتار ايثارگرانه باشد. از بين انگيزه هاي اعمال عبادي، فقط عبادت به قصد پرستش است كه به طور معني داري تمايل به ايثارگري را پيش بيني مي نمايد. از نظر تفاوت هاي جنسيتي، نتايج نشان داد كه پسرها به طور معناداري تمايل بيشتري به ايثار مال و جان دارند اما در نمره ي كل ايثارگري و يا ايثار اعضاي خانواده تفاوتي بين دو جنس مشاهده نمي شود. درادامه ي مقاله ي حاضر به بحث و نتيجه گيري از جهت مباحث نظري و كاربردهايي كه براي تقويت روحيه نوع دوستي و ايثارگري در بين نوجوانان و جوانان دارد پرداخته شده است.