نوید شاهد | فرهنگ ایثار و شهادت

نوید شاهد: از طريق ارتباط با فداييان اسلام ، با مرحوم آيت الله کاشاني آشنا شدم . ايشان به لبنان تبعيد شده بودند و از تبعيد باز مي گشتند . آن موقع هنوز درس مي خواندم و در عين حال با فداييان اسلام همکاري مي کردم و در خانه هاي مخفي با مرحوم نواب صفوي ملاقات مي کردم . در همين ملاقاتها بود که مرحوم آيت الله کاشاني را ديدم و خودم را به ايشان معرفي کردم . مرحوم آيت الله کاشاني بارها مرا براي تبليغ به شهرستانها اعزام کردند.

بينش ريشه در ايمان و اعتقاد حقيقي و انگيزه دارد. او آدمي به تمام معنا مؤمن و هدفدار بود كه بعدها اين ويژگي ظهور بسيار برجسته اي پيدا كرد؛ اما اينكه پرسيديد رابطه ما از چه مقطعي جدي تر شد، من در سال 51 يك محكوميت و بازداشت داشتم كه از مهر 51 تا آخر اسفند همان سال طول كشيد.

رهبرانقلاب در دانشگاه امام حسین(ع) در تاریخ ۹۵/۳/۳‌ با احمد احمد از مبارزان دوره پهلوی دوم، ملاقات کرد.

نوید شاهد: محمدعلي روحاني‌فرد با چهره‌هاي انقلابي همچون آيت‌ا... خامنه‌اي، شهيد هاشمي‌نژاد و عباس واعظ طبسي و محافلي همچون مسجد جامع گوهرشاد، كانون نشر و دانشگاه مشهد، آرام آرام پاي محمدعلي جوان را به دنياي جديد كشاند، دنيايي كه سرنوشت او را تا به آخر تغيير داد.

آزادي تعدادي از زندانيان سياسي پس از چندين سال شکنجه و رنج و محروميت از حقوق اوليه، آزادي از زنداني است به زنداني بزرگ تر، آيا ملت ايران از جنايت ها و شکنجه هاي قرون وسطايي که شاه در سياه چالهاي زندان بر فرزندان آنان روا داشته است، مي گذرد؟

در درازناي تاريخ، قيام هاي شكست خورده نتيجه نشناختن شرايط و عدم گزينش شيوه ي مناسب براي اصلاح وضع موجود هستند و جنبش هاي رهايي بخش هنگامي پيروزي را بدست آورده اند كه زمان خويش را شناخته شرايط جهاني را دريافته و شيوه درست و شايسته را برگزيده اند و اين درسي بود كه امام حسين(عليه السلام) با شهادت خواهي خود به جهانيان آموخت. چون مردمي گرفتار انحراف و انحطاط گردند، راه اصلاح آنان به تناسب شرايط مختلف است؛ در شرايطي بايد به ارشاد و راهنمايي و كار فرهنگي دست زد، در شرايطي بايد به عمل پرداخت و با اقدامي سياسي ومسالمت آميز در اصلاح مجتمع و مردم كوشيد. اما در شرايطي كه قدرت حاكم با ابزارهاي تبليغاتي ذهن و انديشه و عقل مردم را ربوده وبا تنگناهاي اجتماعي مجال هر گونه انديشيدن و آگاه شدن درست را بر مردم بسته، آگاه شدن و انديشيدن را در يك مسير قرار داده و كسي نمي تواند و نبايد به شكل ديگري بيانديشد(درست مثل وضعيت ايران پيش ازانقلاب)، نه موعظه وارشاد و كار فرهنگي كارساز است ونه اصلاحات مسالمت آميز مؤثر. تنها راه در چنين شرايطي، وارد آوردن ضربه اي شديد و دميدن صور اسرافيلي بيدار سازنده واز خواب مرگ برانگيزنده، مي باشد. دراين بين، فرهنگ سياسي شيعه با الهام ازحركت سازنده ي حسيني، چنان امكان وقابليتي دراختيار داردكه به هنگام انحطاط هويتي جامعه، زمينه سازخيزشي درراستاي احياي اقتدار اسلامي وبازگرداندن هويت به كالبد مرده جامعه گردد و چونان امام حسين(عليه السلام) كه هنگام خروج از مدينه به بانگ بلند اعلام كرد كه هدف من از اين رستاخيز، نه بر پا ساختن آشوبي اجتماعي است و نه ادعاي قدرت و اكتسابي است؛ تنها هدف من «امر به معروف و نهي از منكر و اصلاح دين جدم» مي باشد كه تمام هويت اسلامي جامعه در گرو آن است، قاطعانه قيام نمايد و از اين رهگذر عزت مسلمين راپاس دارد. اما نه امر به معروف و نهي ازمنكر بر فراز منبر و مشغول ساختن ذهن مومنان ناتوان به مسايل فرعي و باز داشتن آنان از امور سياسي و واقعيت هاي زندگي و ناآگاه ساختن آن ها از انحراف و انحطاطي كه ساختار قدرت حاكم بدان گرفتار شده وآثار آن در قالب تهي سازي جامعه از روح آزادگي و پرسشگري، به زوال اقتدار ديني انجاميده است. و نه حتي «جهاد» با نداشتن نيروي لازم و فدا كردن خود بدون آنكه تاثيري شايسته و تكان دهنده بر مردم داشته باشد بلكه در چنين شرايطي تنها وسيله و كارآمد ترين شيوه و آگاهي بخش ترين اقدام و رساترين موعظه و دلنشين ترين كلام و قاطع ترين اقدام: «شهادت» است. ازآن جا كه شهادت، تاكتيكي است كه استراتژي استقرار دين واقعي كه پيام آورآزادي وآزادگي است را عينيت مي بخشد، شيعيان درطول تاريخ وبه ويژه درجريان انقلاب بزرگ اسلامي سال 57 با تاسي به بزرگ آموزگارشهادت وتبيين عملي آموزه هاي بلند رهايي مبتني برشهادت، گامي بس بلند درجهت تقويت پايه هاي اقتداراسلامي برداشتند و با آشكارساختن كارآمدي شگرف آموزه شهادت در بازيابي هويت در فرهنگ سياسي اسلام، اين گونه نماد و مظهر پيوند نظر و عمل گرديدند.

عين القضات همداني عارف، اديب و نويسنده مشهور قرن ششم هجري است. وي كه از شاگردان بي واسطه خيام نيشابوري و محمدغزالي و با واسطه احمدغزالي است آثاري گرانمايه در فلسفه و عرفان اسلامي به زبان هاي فارسي و عربي دارد كه از مهم ترين آنها مي توان به تمهيدات، رساله يزدان شناخت و زبده الحقايق اشاره كرد. وي در آثار فلسفي خويش به راه حكيم ابوعلي سينا مي رود و در تأويل و تفسير آيات، احاديث و مباني اسلامي تا آنجا پيش مي رود كه به شهادت رسيده و به اين واژه معناي تازه اي مي بخشد. نگارنده در اين مقاله در پي كاوش در زندگاني و شهادت اين عارف بزرگ برآمده است.

پژوهش حاضر از نوع اسنادي است. جامعه ي آماري آن كليه ي شهداي داراي وصيت نامه يا و آثار فرهنگي مي باشند كه از اين تعداد 2500 صفحه از آثار به روش نمونه گيري تصادفي از كل كشور انتخاب گرديد و تكنيك تحليل محتوا جهت تحليل، مورد استفاده قرارگرفت. واحد تحليل در اين پژوهش جمله مي باشد. طبقه بندي مطالب برحسب سه محور: امور فرهنگي، امور اجتماعي و امور سياسي صورت گرفته است. هر محور شامل چندين مقوله ي كلي و هر مقوله ي كلي متشكل از تعدادي مقوله ي جزيي مي باشد. از كل وصايا و آثار فرهنگي كه مورد تحليل قرارگرفته است، در مجموع 35363 مورد مطلب استخراج شده است. بيش ترين فراواني مطالب با(164426 جمله) 55/46 درصد به امور سياسي اختصاص يافته و پس از آن (14.007 جمله) 60/39 درصد و (4894 جمله) 83/13 درصد از مطالب به ترتيب به امور فرهنگي و امور اجتماعي مربوط مي شود.

براي بررسي و مقايسه ي رابطه ي دين داري، نگرش سياسي- اجتماعي و پيشرفت تحصيلي با سازگاري اجتماعي دانشجويان شاهد و غيرشاهد، تعداد 625 دانشجو با روش نمونه گيري طبقه اي با اختصاص متناسب از ميان دانشجويان دانشگاه هاي شهر تهران انتخاب شدند. جهت اندازه گيري متغيرهاي پژوهش از مقياس دين داري دانشجويان، پرسشنامه ي نگرش سياسي ـ اجتماعي و پرسشنامه ي شخصيتي كاليفرنيا استفاده شده است.

پايدارترين جنبش در فرهنگ سياسي شيعه جنبش كربلا است قيام عاشورا نتايج و پيامدهاي مهمي برجاي گذاشت كه، از آن جمله به احياي روحيه شهادت طلبي و ايثار و دميدن روحيه مبارزه جويي درميان مسلمانان. شيوه مناسب براي اصلاح وضع موجود در جامعه اش بوده است. راه اصلاح آنان به تناسب شرايط مختلف است؛ در شرايطي بايد به ارشاد و راهنمايي و كار فرهنگي دست زد، در شرايطي بايد به عمل پرداخت و با اقدامي سياسي و مسالمت آميز در اصلاح مجتمع و مردم كوشيد. در اين پژوهش ، بر آنيم تا شيوه هاي پارادايم شهادت طلبي و تاكتيك هاي در راستاي تحقق استراتژي اقتدار اسلامي نشر و گسترش تفكر عاشورايي را ، از ديدگاه اساتيد دانشگاه مورد بررسي قرار دهيم.