مهریه‌های سنگین مساوی بر هم زدن آرامش خانواده‌ها و نشانه بی اعتمادی خانواده دختر به داماد
به گزارش نوید شاهد کهگیلویه وبویراحمد، سیدمحسن نیک محمدی فرزند شهید معظم سیدمسعود نیک محمدی در مصاحبه خود با نوید شاهد در مورد ازدواج اینگونه می‌گوید: ازدواج و تاسیس خانواده، سلامت و امنیت جامعه و بهداشت روانی زوجین را تأمین می‌کند و از طرفی زمینه ارتکاب جرم و گناه را کاهش می‌دهد، اگر بنیاد خانواده مستحکم باشد و جوانان به موقع ازدواج کنند و به کانون گرم خانواده دلبسته باشند، از فساد و بی‌بند و باری کاسته میشود چون این موجب حفظ دین و پاکی و آرامش روح انسانی میشود.
ازدواج ساده، آسان و منطبق با معیارهای اسلامی یکی از راهکارهای اصلی در حل مشکلات ازدواج جوانان
وی افزود: البته با توجه به فراگیری فرهنگ دینی در جامعه ما، ملاک‌هایی مانند باورهای دینی مناسب، سازگاری، حُسن خلق، دوری از رفتارهای ناهنجار از لحاظ دینی و اجتماعی و سلامت جسمانی و روانی در حد مناسب، ملاک‌های ضروری برای انتخاب همسر محسوب میشود. بدون تحقق این امور، فرد موردنظر از شرایط لازم برخوردار نخواهد بود. فرهنگ سازی ازدواج ساده، آسان و منطبق با معیارهای اسلامی یکی از راهکارهای اصلی در حل مشکلات ازدواج جوانان، به عنوان یک امر مهم ضروری به حساب می‌آید و باید از سوی طیف فرهنگی جامعه دنبال شود. زیرا توجه به معیارهای اسلامی در ازدواج و انتخاب همسر می تواند اکثر مشکلات را که تأثیر گرفته از فرهنگ بیگانه است حل کند و با اصلاح بینش جوانان و خانواده ها نسبت به زندگی و ازدواج، مقدمات ازدواج ساده و آسان آنها را فراهم کند.
نیک محمدی گفت: البته علاوه بر رویکرد فرهنگ غرب بر جامعه اسلامی، عامل دیگری نیز وجود دارد که باید مورد آسیب‌شناسی قرار بگیرد و آن انتقال باورهای غلط و آداب و رسوم بی‌اساس گذشتگان بوده که به فرهنگ جدید منتقل شده است، زیرا بسیاری از آنها نه براساس عقل است و نه براساس شرع.
این فرزند شهید ادامه داد: بنابراین نمی‌توان همه آداب و رسوم گذشتگان را پذیرفت. همسانی و هم کفو بودن دختر و پسر از شرایط مهم زندگی موفقیت آمیز است و این ملاک در متون اسلامی بسیار مورد اهتمام است، زیرا همسانی یا هم کفو بودن در علایق و طرز تفکر در مورد امور دینی و خانوادگی و مسائل مادی و شیوه فرزندداری کمک می‌کند.
زیاد گرفتن مهریه، موجب محبت و استحکام و تضمین ازدواج نمی‌شود
ایشان افزودند: ملاک دیگر در ازدواج، تعیین مهریه است. مهریه وسیله‌ای است که پیوند زن و شوهر را از ابتدای زندگی تقویت کرده و زمینه پدید آمدن و گسترش روابط عاطفی باثبات را فراهم می‌کند. مهر و محبت میان زن و شوهر، ریشه‌ها و زمینه‌های اساسی می‌خواهد و قرار دادن مهریه فقط برای تقویت آن است نه ایجاد آن. به همین جهت زیاد گرفتن مهریه موجب محبت و استحکام و تضمین ازدواج نمی‌شود، مهریه‌های سنگین یکی از عوامل برهم زدن آرامش در خانواده‌ها و نشانه بی‌اعتمادی خانواده دختر به داماد است. در تعیین مهریه، نباید خانواده‌های پسر و دختر احساس بُرد یا باخت کنند زیرا در چنین حالتی شیرینی ازدواج به تلخی تبدیل میشود.
نیک محمدی گفت: بنابراین اگر طبق تعالیم ارزش‌های اسلامی، امر ازدواج را ساده و آسان بگیریم و از تشریفات و تجملات بپرهیزیم و درگیر آداب و رسوم موهوم و بی‌منطق نشویم، می‌تواند تشکیل خانواده را در پی داشته باشد و سبب آرامش زوجین درکنار هم شود. توصیه‌های مهمی در فرهنگ اسلام به نهاد خانواده وجود دارد تا طبق معیارها و ملاک‌هایی نسبت به ازدواج فرزندان خود اقدام نمایند، زیرا بسیاری از مشکلات روانی حاصل از تنش‌های زندگی روزمره توسط یک خانواده‌ی سالم التیام یافته جبران میشود، از طرفی جایگاه رفیع خانواده در شکل‌دهی شخصیت انسان بر کسی پوشیده نیست.
جوانان نیز نیازمند راهنمایی و کمک و مشاوره والدین
این فرزند شهید خاطرنشان کرد: انسان‌های ممتاز و خاصی بوده‌اند که در میان شرایط نامطلوب و نامساعد خانوادگی، خویشتن را یافته و نجات داده‌اند ولی نقش مهم و بسزای خانواده در تعالی روح فرزندان و سپردن به دست خانواده آینده از جمله کارکردهای مهم خانواده است. پس خانواده جز عوامل اصلی جامعه پذیری محسوب میشود و آثار عمیق و سرنوشت سازی در روند زندگی فردی و اجتماعی افراد دارد و جوانان نیز نیازمند راهنمایی و کمک و مشاوره والدین جهت تأمین بهداشت روانی ازدواج می‌باشند.
وی افزود: متاسفانه عوامل مختلفی استحکام خانواده‌ها را در معرض خطر قرار داده است. عواملی از قبیل آگاهی زوجین جوان نسبت به حقوق و تکالیف یکدیگر و شیوه تعامل با هم، تاکید بیش از اندازه بر آزادی‌های جوانان و بی‌توجهی به تکالیف و مسئولیتهای آنها، بالا رفتن سن ازدواج، عدم دقت لازم در انتخاب همسر، مهریه های سنگین، بیکاری جوانان، افزایش میزان طلاق و ترویج فرهنگ غربی مبنی بر اصالت فرد و زندگی فردی، خطر جدی به حساب می‌آیند و تداوم و استحکام خانواده، نیازمند غلبه عقلانیت در ابعاد گوناگون زندگی مشترک است.
انتظارات باید معقول باشد
نیک محمدی با بیان اینکه انتظار زوجین از یکدیگر باید آگاهانه و معقولانه صورت گیرد، افزود: هرچه این انتظارات معقول‌تر و واقع بینانه‌تر باشد عوارض پیش‌بینی شده یا پیش‌بینی نشده، کمتر به وحدت و انسجام زندگی لطمه می‌زند و در مقابل، هر اندازه زوجین از یکدیگر انتظار آرمانی و غیر عاقلانه داشته باشند، اختلال در خانواده احتمال بیشتری خواهد داشت.
این فرزند شهید با بیان اینکه اگر در خانواده فرهنگ‌سازی و درون سازی ارزش‌ها به موقع انجام گیرد، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد و حل مسائل جوانان سریعتر خواهد بود ادامه داد: البته در کنار خانواده، نظام آموزش و پرورش نیز وجود دارد که وظیفه آن تربیت عالی و متعالی انسان‌هاست. امروزه که توسعه انسانی بر اثر آموزش های همه جانبه و نقش سازنده در ابعاد دیگر توسعه کشور را به جای گذارد، آموزش نقش عمیق معصومین(ع) خاصه حضرت علی( ع )و حضرت زهرا (س) که الگوهای دقیق و الهی برای زندگی خانوادگی نیز می باشند، زمینه را برای یک چارچوب عملیاتی و مدل سازی رفتاری مساعد می نماید که این خود زمینه یک نوع بهداشت روانی و توسعه ارزش های انسانی را بر جا خواهد گذاشت. محتوای برنامه های آموزشی نیز باید در راستای رشد و شکوفایی فطرت و تامین نیازهای اساسی انسان بوده و به رشد هماهنگ ابعاد معنوی، عقلانی عاطفی، اجتماعی و جسمانی جوان بیانجامد .
نیاز به تعلیم در امر ازدواج ضروری است
وی متذکر شد: ازدواج نیز مثل هر امر دیگری نیز نیاز به تعلیم دقیق به جوانان دارد و باید واحدهای درسی و کلاس های عملی _مشاوره ای در مکان های مذهبی، دانشگاهی و عمومی برگزار گردد تا جوانان آموزش صحیح و دقیق کاربردی لازم را ببینند و با اطمینان خاطر به این امر مقدس و آسمانی روی بیاورند. ازدواج در این دوره و زمانه کار بسیار سختی است؛ چون هر طرفش را بگیری، طرف دیگرش لنگ می زند. البته فکر نکنید که این موانع ذاتی است و در هر شرایطی که بخواهید ازدواج کنید، گرفتاری های ریز و درشت دست و پایتان را می گیرد! نه! این مشکلات یک جورهایی زائیده توقعات عجیب و غریب ما آدم هاست که برخی از آنها را خانواده ها ایجاد می کنند و تعدادی هم زائیده عوامل محیطی و تحولات پر شتاب عصر جدید هستند.
نیک محمدی گفت: جوانان هم خواسته یا ناخواسته آنها را پذیرفته و در برابرشان تسلیم شده اند؛ از اجرای مقدمات پر تکلف عقد و عروسی گرفته تا مهریه های سنگین و تهیه وسایل زندگی و مسکن. در حالی که می توان با آگاهی، دوراندیشی و اندکی قناعت در زندگی راهی به سوی ازدواجی آسان برای نسل جوان باز کرد و این سنت قدسی را بر اساس آموزه های دینی، حیاتی دوباره بخشید.
این فرزند شهید افزود: درگذشته بر اساس باوری درست و خردپذیر، جوانان پس از ازدواج مدتی کنار والدین خود زندگی می کردند تا هم از دانش و تجربیات آنان استفاده کنند و هم در ابتدای زندگی سرپناهی داشته باشند اما در دنیای معاصر و عصر مدرنیته، جوانان تحت تأثیر عوامل گوناگون حاضر به زندگی با والدین نیستند و بسیاری از جوانان به ویژه دختران، کنار خانواده زندگی کردن را نوعی نداشتن استقلال برای خود تلقی می کنند، آنان از این حقیقت غافلند که لازم است برای داشتن یک زندگی موفق و ساختن آینده ای روشن، از امکانات و تجربیات بزرگترها بهره مند شوند.
وی یادآور شد: از مواردی که باید به آن توجه کرد تا جوانان بتوانند ازدواجی آسان داشته باشند، چشم پوشی از آداب و رسوم دست و پاگیر است؛ رسومی مانند خرید هدیه های گران قیمت به مناسبت ها و بهانه های مختلف برای عروس و داماد از سوی خانواده ها که گاهی اوقات شرایط را برای عروس و داماد سخت می کنند، چون این کار علاوه بر تلخکامی دوران شیرین نامزدی، هزینه های اضافی را به دو طرف تحمیل می کند.
تجمل
گرایی در خرید جهیزیه
نیک مچمدی خاطر نشان کرد: یکی دیگر از عواملی که در دنیای مدرن به مانعی بزرگ در مسیر ازدواج جوانان تبدیل شده و انگیزه و شوق ازدواج را از آنان گرفته، چشم و همچشمی و تجمل گرایی است که در خرید لوازم منزل و جهیزیه برای عروس بیشتر دیده می شود؛ آفتی که خانواده عروس را مجبور می سازد تا به رغم ناتوانی مالی و اقتصادی و تنها به دلیل همرنگی با جماعت و با پیروی از آداب و رسوم نادرست، اقدام به خرید لوازمی کنند، که ده ها برابر بیشتر از نیازهای زندگی و توانایی مالی خانواده هاست. مطمئناً با حذف این گونه هزینه ها از لیست خرید و تبدیل آنها به پس انداز، می توان از تعهدات سنگین بانکی و اقساط پایان ناپذیر پس از مراسم، رهایی یافت و دست کم با خرید لوازم ضروری و مناسب که در زندگی کاربرد بیشتری دارند، افزون بر آسودگی خیال خانواده ها به ویژه خانواده دختر، الگویی معقول و مناسب برای ازدواج آسان ارائه کرد.
مصاحبه از راضیه صمدیان
